Zelfzorg

Bij uw apotheek zijn bepaalde medicijnen verkrijgbaar zonder dat daar een doktersrecept voor nodig is. Deze zogenaamde zelfzorgmiddelen zijn echter wél geneesmiddelen en kunnen dus ook bijwerkingen geven. Ook kunnen ze soms beter niet worden gecombineerd met bepaalde receptgeneesmiddelen of met bepaalde levens- en genotsmiddelen.

In de apotheek geven wij u graag advies hierover.

Aambeien
Om de klachten bij aambeien te verlichten kunt u na iedere ontlasting wat vaseline aanbrengen op de anus. Ook zijn er verzachtende crémes en zetpillen met zinksulfaat of zinkoxide. Wanneer de pijn overheerst is een créme of zetpil met lidocaïne aan te raden.

Acne
Bij de apotheek kunt u verschillende middelen kopen die werkzaam zijn bij acne. Het meest gebruikte middel bevat benzoylperoxide. Middelen tegen acne werken echter niet direct en het kan enkele maanden duren voordat u resultaat ziet.

Hiernaast zijn er bepaalde leefregels om de kans op acne te verminderen. Reinig de huid 2 maal per dag met een milde zeep en gebruik geen vette make-up. Blijf zoveel mogelijk van de puistjes af, omdat krabben en peuteren littekens kan veroorzaken. Hiernaast is gezond leven belangrijk: niet roken en gezond eten.

Brandend maagzuur
In eerste instantie is het belangrijk dat u probeert de oorzaak te achterhalen. Pas op met alcohol, vet eten, chocolade, koffie en koolzuur. Ook roken kan maagklachten veroorzaken, iets dat veel mensen niet verwachten. Wanneer u af en toe last heeft, probeer dan een middel met magnesium/algelgraat. Tijdens zwangerschap en borstvoeding mag u deze middelen gewoon gebruiken.

Bij last gedurende de gehele kunt u ranitidine of famotidine gebruiken. Gebruik dit echter nooit langer dan twee weken. Heeft u langdurig last, dan kan dit duiden op een ernstigere achterliggende oorzaak. Neemt u dan contact op met uw huisarts. Bij misselijkheid en een opgeblazen gevoel is domperidon een goede keuze. Dit middel zorgt ervoor dat de maag zich sneller leegt.

Diarree
Diarree wordt ook wel buikgriep of voedselvergiftiging genoemd. Diarree gaat na enkele dagen meestal vanzelf over. Duurt het langer dan twee weken, dan is er sprake van chronische diarree. In dit geval kunt u het beste contact opnemen met uw huisarts.

Het grootste gevaar bij diarree is uitdroging, vooral bij baby's en mensen boven de 70 jaar. Het beste middel hiertegen is het drinken van orale rehydratievloeistof (ORS). Dit vult het tekort aan zouten en suiker weer aan.
Om de diarree te stoppen kunt u loperamide gebruiken. Dit neemt echter niet de oorzaak weg. Het mag niet gebruikt worden als er sprake is van koorts of bij bloed in de ontlasting. Het maximale gebruik is twee dagen. Reizigersdiarree is te voorkomen door kraanwater te vermijden in geval van twijfel. U kunt beter mineraalwater, gekookt water of verpakte frisdranken gebruiken. Ook voedsel als schepijs, rauw voedsel en salades kunt u beter laten staan. Neemt u voor de zekerheid ORS en loperamide mee op vakantie.

Hoest
Als u door het hoesten pijn in de keel krijgt, kunt u gebruik maken van hoestsiroop op basis van thijm, altheae, of op basis van ammoniumchloride, anijsspiritus en zoethout (mixtura Resolvens).

Als u niet of nauwelijks slijm ophoest, is er waarschijnlijk sprake van kriebelhoest. Als u niet kortademig bent, kunt u het beste een middel met noscapine proberen. Bij een vastzittende hoest kunt u ook gebruik maken van een middel op basis van acetylcysteïne.

Hoofdluis
In geval van hoofdluis dient u er altijd zorg voor te dragen dat beddegoed en kleding vrij zijn van luizen. Daarnaast is het belangrijk dat u minimaal twee weken lang iedere dag het haar kamt met behulp van een luizenkam. Luizenkammen zijn te verkrijgen bij de apotheek.

Hiernaast kunt u bij de apotheek terecht voor een anti-luizenmiddel. De eerste keuze is een middel met malathion, maar er zijn ook andere middelen verkrijgbaar. Het is van belang dat u zich voor een optimaal resultaat houdt aan de bijsluiter.

Hoofdpijn
Bij hoofdpijn is paracetamol het middel van eerste keus. Het wordt goed verdragen, ook bij mensen met maagproblemen. Het mag tijdens de zwangerschap worden gebruikt.

Wanneer dit onvoldoende helpt kunt u acetylsalicylzuur, ibuprofen of naproxen gebruiken, maar niet wanneer u maagklachten heeft. Ook mogen deze middelen niet worden gebruikt tijdens de zwangerschap, tijdens borstvoeding of wanneer u bloedverdunners gebruikt.

Hooikoorts en allergie
Naast het vermijden van contact met pollen, huisdieren of huisstofmijt, kunt u een zelfzorgmiddel gebruiken om de klachten te verminderen. Bij hooikoorts kunt u een neusspray met cromoglicinezuur gebruiken. Wanneer u ook last heeft van de ogen, dan kunt u oogdruppels met cromoglicinezuur gebruiken. Als u al v??r het seizoen met de spray begint, heeft u maximaal effect.

Voor hooikoorts en andere soorten van allergie kunt u ook tabletten met loratidine of cetirizine gebruiken. Ze werken 24 uur, dus ??n tabletje per dag is voldoende. Neemt u de tabletten ruim van tevoren in, voor een optimaal effect.

Menstruatieklachten
Buikkrampen tijdens de menstruatie reageren over het algemeen goed op ibuprofen of naproxen. Ook carbasalaatcalcium en acetylsalicylzuur geven vaak een goed resultaat. Heeft u last van maagklachten? Dan kunt u beter paracetamol gebruiken, dit is milder voor de maag.

Reisziekte
Ondanks voorzorgsmaatregelen, kan het zijn dat u last heeft van reisziekte. Voor een korte reis kunt u het beste gebruik maken van tabletjes met cyclizine. Voor langere reizen, kunt u het beste gebruik maken van meclozine (Suprimal®) of cinnarizine. De middelen kunnen zonder problemen worden gebruikt tijdens de zwangerschap. Het nadeel van deze middelen is dat ze (licht) versuffend kunnen werken.

Spier-en gewrichtspijn
Ook bij spierpijn is paracetamol het middel van eerste keus. Het wordt goed verdragen, ook bij mensen met maagproblemen. Het mag ook tijdens de zwangerschap worden gebruikt. Wanneer dit onvoldoende helpt, dan kunt u acetylsalicylzuur, ibuprofen of naproxen gebruiken, maar niet wanneer u maagklachten heeft. Ook mogen deze middelen niet worden gebruikt tijdens de zwangerschap, tijdens borstvoeding of wanneer u bloedverdunners gebruikt.

Ook zijn er in de apotheek warmtepleisters en verkoelende compressen te verkrijgen. Warmteproducerende crémes hebben geen bewezen werking en kunnen de klachten soms juist verergeren. Ook kunt u een smeermiddel met bijvoorbeeld ibuprofen gebruiken. Gebruik dit nooit langer dan twee weken achtereen.

Verkoudheid en griep
Voor mensen uit bepaalde risicogroepen zoals mensen met longaandoeningen, ouderen, diabetespatiënten, hart- en vaataandoeningen of een lagere weerstand is het verstandig eens per jaar een grieprik te halen. Dit moet ieder jaar worden herhaald. Bij (hoge) koorts kunt u het beste paracetamol gebruiken. Dit middel is erg veilig en is niet schadelijk voor de maag. Ook kan het worden gebruikt tijdens de zwangerschap.

Bij een verstopte neus kunt u de ademhaling verbeteren door te stomen boven heet water, of met behulp van een neusspray. Een neusspray met bijvoorbeeld xylomethazoline (veelal bekend als Otrivin®) doet de neusslijmvliezen slinken, en verbetert de ademhaling. Bij langdurig gebruik kan de neus juist verstopt raken en wij raden u aan deze neusspray maximaal 5 dagen achtereen te gebruiken. Neusspray met fysiologisch zout heeft dit nadeel niet. Als u ook last heeft van keelpijn, kunt u de klachten verbeteren door het bevochtigen van de keel. Dit kunt u het beste doen door iets kouds te drinken, of door te zuigen op een dropje.

Verstopping
Om verstopping te voorkomen dient u op de eetgewoonten te letten. Eet volkorenbrood in plaats van witbrood en kies voor zilvervliesrijst in plaats van witte rijst. Ook het eten van fruit en het drinken van water helpt hierbij. Beweging zoals wandelen en fietsen heeft een positief effect op de stoelgang.

Bij tijdelijke verstopping kunt u lactulose of bisacodyl nemen. Is de stoelgang pijnlijk en heeft u hierdoor verstopping, dan kunt u een zetpil met bisacodyl of een klein klysma gebruiken. Wanneer u ondanks een vezelrijke voeding last blijft houden, dan kunt u psylliumvezels, sterculiagom of zemelen gebruiken. Drink u hier wel veel water bij: 0,5 tot 2 liter per dag.

Voetschimmel
Antischimmelmiddelen remmen de groei van voetschimmel, maar maken deze niet dood. Als u zeker wilt zijn dat de schimmel wegblijft, behandelt u de voet dan tenminste nog een week extra, nadat de schimmel is verdwenen. Het meest gebruikte middel is een créme met miconazol. Gebruikt u hiernaast dikke sokken, waarin huidschilfers makkelijk achterblijven, gebruikt u dan ook een strooipoeder met miconazol voor in de sokken.

Wormen
De behandeling is afhankelijk van het type worm. Aarsmaden zijn kleine, dunne wit of bleekgele bewegende wormpjes van 0,5 tot 1 cm. Bij aarsmaden gebruikt u 1 tablet mebendazol en na 2 weken nog een tablet. Wanneer er meerdere leden van een gezin besmet zijn, is het raadzaam dat iedereen een kuurtje neemt.

De spoelworm Ascaris lijkt op een regenworm. Vaak wordt er een dood of verlamd stuk van de ontlasting in de ontlasting gevonden. Bij spoelworm gebruikt u ook mebendazol, alleen in een andere dosering: gedurende drie dagen 2 maal per dag 1 tablet. De lintworm verraadt zijn aanwezigheid doordat er korte stukjes worm van 1-3 cm in de ontlasting en in het ondergoed worden aangetroffen. Bij lintworm is het raadzaam contact op te nemen met uw huisarts.